background image
„Na Spiszu” nr 4 (65) 2007 r.
50
Jeżeli w pozyskiwaniu runa leśne-
go używano żelaznych grabi, to trzeba
opisać szkody z tego wynikające – jak
uszkodzenie korzeni drzew itp.
d) W & 109 – 114 ustawy leśnej
podkreślono, że przypadki stwierdze-
nia niebezpiecznych czynów lub za-
niedbań należy opisać wraz z opisem
okoliczności ich powstania – np. gdy-
by ktoś, kto wg & 9 ustawy leśnej nie
miał zezwolenia na rozpalanie ognia w
odległości 100 m od zagajnika (& 109)
to oprócz odnotowania tego przypadku
należy zapisać czy przestępstwo na-
stąpiło podczas suchej lub mokrej po-
gody, czy było bezwietrznie, czy wiał
wiatr, czy ogień rozpalono złośliwie
czy tylko z jakiegoś nieszkodliwego
powodu czyn ten został spełniony, czy
sprawca ogień zgasił czy nie.
Gdyby ktoś znaleziony ogień
nie ugasił (& 109) to należy wspo-
mnieć czy było to w jego możliwo-
ści czy nie.
A gdyby opóźnił czas powiado-
mienia to należy wpisać czy ta moż-
liwość była w jego zasięgu i czy sta-
rał się o niebezpieczeństwie powiado-
mić innych. A gdyby tego nie uczy-
nił, to ma odnotować czy miał możli-
wość powiadomienia lub miał w tym
jakąś przeszkodę.
Gajowy przy odnotowywaniu
tych przestępstw musi zwracać uwagę
też na to, czy podczas gaszenia poża-
ru ktoś się ociąga lub nie chce podpo-
rządkować się kierującemu gaszeniem
ognia (& 112) – przy tym jeśli można,
to należy opisać wielkość szkody.
W & 111 ustawy leśnej są wymie-
nione niebezpieczne skutki a miano-
wicie – gdyby ktoś w lesie bezpraw-
nie, bez zezwolenia albo na niedozwo-
lonym miejscu przygotowywał drogę
na zwózkę drewna, palił wapno lub
węgiel, kopał doły do cięcia drzewa
lub kopał doły w innym celu, warzył
żywicę, zbudował warsztat, gdyby
wyrębywał drewno do budowy wia-
ty na narzędzia lub wykonywał tym
podobne prace, należy dokładnie opi-
sać. Niebezpieczeństwo grozi lasowi,
w lesie zgromadzonym drwom i handlowym urządzeniom, powoduje zamie-
szanie, które miałoby zły skutek w czasie wykonywania prac np. podczas spła-
wu drewna lub zwożenia drewna itd. ale i w tym przypadku, gdyby przestęp-
cy, ich zaufane osoby lub służący byli złapani na kradzieży albo gdyby naro-
bili innej szkody, to należy to odnotować.
Gdyby gajowy kogoś ze świnią lub innymi mniejszymi lub większymi
zwierzętami na zakazanej drodze spotkał, bez wyrządzenia jakiejś szkody (&
113), to należy to odnotować i podać czy czyn ten był świadomy czy nieświa-
domy, czy też był to czyn świadomy i złośliwy, czy też ktoś zabłądził. Gajo-
wy musi zwracać uwagę na to i wtedy, gdy znajdzie kogoś w młodym lesie
lub gdyby ktoś robił w zagajniku nową drogę bez względu na to czy można
by mu udowodnić czynienie szkody.
W końcu, gdyby gajowy w pod jego ochronę oddanej powierzchni lasu,
z dala od drogi publicznej zastał podejrzane osoby i nakazał im oddalenie się
– ma obowiązek zaznaczyć w dzienniku czy miały z sobą siekierę, piłę, broń
lub inne narzędzia, czy oddały te przedmioty na pierwsze wezwanie i czy od-
daliły się z miejsca zdarzenia.
Rubrykę 6. wypełnia właściciel, albo urzędnik leśny zapisując dzień
przedłożenia zapisów w dzienniku co stanowi potwierdzenie zgłoszenia do-
konanych przestępstw.
W rubryce –uwagi- wpisuje się treści, które nie zmieściły się w innych
rubrykach oraz uwagi dotyczące przestępców.
& 3
Gajowy, wykryte przestępstwa ma własnoręcznie – na miejscu zdarzenia
– wpisać do dziennika, który ma obowiązek nosić z sobą.
Zapiski można wykonać piórem lub ołówkiem bez możliwości wyma-
zywania i poprawiania. Gdyby zaistniała konieczność uzupełnienia notatek,
to należy – obok poprawki – wpisać datę.
& 4
Należy chronić dziennik przed zniszczeniem kartek i zapisów.
W książce przekroczeń leśnych na obszarze podległym mojemu dziad-
kowi Michałowi – nadstrażnikowi leśnemu, odnotowano w okresie od 25
V.1917 r. do 15.X.1920 r. - 111 przekroczeń takich jak: nielegalny wyrąb
i kradzież drzew surowych i drzew suchych, wywóz drzewa w niedozwolo-
nym terminie (dniu), wywóz ściółki leśnej, mchu- bez zezwolenia, wynosze-
nie na plecach (w grostuchu) trawy pozyskanej przez kobiety w niedozwo-
lonym miejscu (np. w młodniku), wywóz mchu w ilości większej od zezwo-
lenia, kradzież w porze nocnej gałęzi drzew, wypasanie trawy w młodniku
i sadzenisku drzewek.
Przestępstwa zgłaszali gajowi, którzy chwytali przestępców na „gorącym
uczynku”. W meldunku podawano również świadka zajścia. Książka przekro-
czeń leśnych była systematycznie, okresowo przeglądana przez zwierzchni-
ków „oberhajcego”, a zapisy potwierdzano podpisem, datą i pieczęcią.
Przy wywozie z lasu czegokolwiek obowiązywała zasada uzyskania ze-
zwolenia na wywóz w określonym dniu, co następowało po wpłaceniu do
kasy urbarialnej należnej kwoty. Drzewo nie wywiezione w określonym cza-
sie mogło być sprzedane ponownie.
Korci mnie ochota przybliżenia współczesnym regulaminu pracy, obo-
wiązującego dzisiejszych gajowych w lasach urbarskich na Spiszu.
Zdjęcia, tłumaczenie i tekst Franciszek Payerhin