33
„Na Spiszu” nr 4 (65) 2007 r.
Z
łoty, pachnący, odżywczy, naturalne złoto, a nadto
słodki w smaku - miód - przysmak Kubusia Puchat-
ka. Najczystszy i najzdrowszy pokarm. Przysmak
znany od tysiącleci i wysoko ceniony – oznaka bogactwa
i dobrobytu. Sumerowie zalecali go jako produkt odżyw-
czy i leczniczy, Hipokrates – ojciec medycyny stosował
go jako lek, Grecy zaś uważali, że daje on siłę, zdrowie
i długowieczność. Piękna królowa Kleopatra kapała się
w mleku oślim z dodatkiem właśnie miodu.
Co sprawia, ze miód jest tak cudowną substancją? Ta-
jemnice znają malutkie istoty – pszczoły, z nich zaś naj-
szlachetniejsza pszczoła miodna o wdzięcznej łacińskiej
nazwie Apis Melifera. Owad ten ważący zaledwie 75mg
słynie ze swej wielkiej pracowitości i życiu w wieloty-
sięcznych koloniach, a zbiera-
jąc nektar z kwiatów i spadź po-
trafi wytworzyć miód.Anie jest
to łatwa i prosta rzecz. Najpierw
pszczoły zwane zbieraczkami
zbierają słodki nektar z kwia-
tów lub spadź – przetworzony
przez mszyce sok roślin. Poje-
dyncza pszczoła przenosi ok. 50
mg ładunku. W ulu przekazują
go pszczołom nielotnym, które
złożywszy go w komórkach pla-
stra doglądają go przez następne
dni, odparowując wodę i miesza-
jąc z enzymami wytwarzanymi
w swoich organizmach. Kiedy
miód nabierze już właściwego
smaku i konsystencji, zasklepiony
woskiem dojrzewa. Aby wyprodukować kilogram takie-
go przysmaku pszczoła musi wykonać ok. 100 tys. lotów
w promieniu 2-3 km od ula. Taki miód w ulu to znakomi-
ty zapas pokarmu na zimne dni, a dla człowieka i niektó-
rych zwierząt łakomy kąsek. Zważywszy, że przez dłu-
gie czasy był jedyną substancją słodzącą w naszej kuch-
ni. Przyjrzyjmy się teraz, co takiego cennego znajduje się
w miodzie. Jeżeli spojrzymy na miód okiem chemika to
znajdziemy w nim najzdrowsze cukry: glukozę – źródło
energii, i fruktozę – magazynowaną w wątrobie. Razem
stężenie ich wynosi ok. 75 procent. Pozostałą część sta-
nowią: mikroelementy, enzymy, pyłek, kwasy organicz-
ne, w niewielkich ilościach białko, związki aromatyczne,
witaminy i woda, której zawartość w dojrzałym miodzie
nie powinna przekraczać 20 procent.
Taki skład sprawia, że miód ma wysoką wartość od-
żywczą i leczniczą., jest łatwo przyswajalnym pokar-
mem, tylko 100 g miodu daje aż 325 kcal - jest źródłem
szybkiej energii, szczególnie dla osób bardzo aktywnych
i sportowców. Z powodzeniem może zastępować niezdro-
we batoniki. Dlatego miód od dawna stosowany jest jako
środek wzmacniający nasz organizm. Już w starożytno-
ści podawany był nowożeńcom aby mieli zdrowe potom-
stwo, stąd i nazwa miesiąc miodowy. Miód zalecany szcze-
gólnie jest osobom osłabionym i rekonwalescentom, bo
przyspiesza powrót do zdrowia działając jako naturalna
kroplówka. Wskazany jest osobom w każdym wieku od
niemowląt po starców. Znakomicie reguluje pracę ukła-
du pokarmowego, przemianę materii, łagodzi skutki stre-
su i przemęczenia. Ma właściwości odtruwające i oczysz-
czające krew. Wolne rodniki - szkodliwe cząstki powsta-
jące w naszym organizmie, mogą być unieszkodliwiane
przez składniki zawarte w miodzie.
Miód powoduje obniżenie ciśnienia krwi, wzmacnia
miesień sercowy, regulując pracę
serca Ciekawe są jego właściwo-
ści antybiotyczne, antyalergiczne
i bakteriobójcze. Od wieków bo-
wiem stosowany był do leczenia
oparzeń i odmrożeń oraz trudno
gojących się ran. Inkowie stosowa-
li miód jako środek zapobiegający
zakażeniom po trepanacji czaszki.
Papkę z maki żytniej i miodu wy-
korzystywano na Ukrainie do le-
czenia ran jako plastra. Podczas II
Wojny Światowej radzieccy chirur-
dzy stosowali miód przy zabiegach
operacyjnych i do leczenia również
zakażonych ran. Dzięki swoim wła-
ściwościom konserwującym stoso-
wano miód do przechowywania in-
nych produktów spożywczych n.p. Rzymianie transpor-
towali upolowaną zwierzynę w naczyniach wypełnionych
miodem. Egipcjanie zaś używali go razem z woskiem
i propolisem do balsamowania ciał. Miód jest bardzo do-
brym kosmetykiem, przyrządzane z niego maseczki i kre-
my odżywiają i wygładzają skórę. Ciekawostką jest fakt,
ze miód nie powoduje próchnicy zębów, może być więc
spożywany przez dzieci. Miód również wzmacnia układ
nerwowy, polepsza samopoczucie i zasypianie. Stosuje się
go więc w leczeniu nerwic i depresji. Stad dobrym spo-
sobem na spokojne zasypianie jest ciepłe mleko z odro-
biną miodu wypite tuż przed pójściem spać. Najbardziej
znane jest jednak zastosowanie miodu w leczeniu scho-
rzeń układu oddechowego. Dzięki swoim cennym właści-
wościom zwiększa on odporność organizmu, zapobiega-
jąc częstym przeziębieniom królewski napój: mleko lub
herbata z miodem (najlepiej lipowym) i cytryną działają
napotnie przy pierwszych objawach przeziębienia. Sku-
tecznie działa też miód z ciepłym mlekiem i masłem czy
O PSZCZOŁACH
I MIODZIE
